Z okazji dostojnego Jubileuszu, dnia 30 września 2024 roku w Toruniu miała miejsce sesja kameralna pt. „100-lecie ochrony przyrody w Lesie Piwnickim – świętowanie 100-lecia rezerwatu w ramach 100-lecia Lasów Państwowych”. Organizatorem sesji była Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu oraz Polskie Towarzystwo Leśne Oddział w Toruniu. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele współpracujących instytucji, świat nauki, koleżanki i koledzy leśnicy, członkowie Polskiego Towarzystwa Leśnego Oddział w Toruniu.

Pan prof. dr hab. Andrzej Grzywacz – honorowy przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego wygłosił referat na temat historii lasów na ziemiach polskich – od najwcześniejszych wieków po współczesność. Okazało się, że dla Pana Profesora 100 lat, to zbyt mało, dlatego swoją wiedzą sięgnął aż do początków państwa polskiego. Generalnie w historii lasów na ziemiach polskich były lepsze i gorsze czasy, jak w życiu. Od typowo plądrowniczej gospodarki, kiedy to liczyły się wyłącznie potrzeby związanie z pozyskania gruntu i surowca drzewnego, poprzez kształtowanie się gospodarki leśnej opartej na zrównoważonym rozwoju. Już bowiem na początku XIX wieku „wielkość wyrębów drewna wyznaczano zgodnie z obowiązującą do dzisiaj zasadą trwałości dochodów i zrównoważonego użytkowania oraz ładu przestrzennego i czasowego”.

Kolejnym referentem był Pan prof. dr hab. Jerzy Szwagrzyk – kierownik Katedry Bioróżnorodności Leśnej Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Tematem referatu była ochrona przyrody w lasach. Pan Profesor podkreślił rolę Lasów Państwowych w ochronie przyrody w Polsce oraz pokazał mocne i słabsze strony LP zakresie ochrony przyrody.

Gospodarz spotkania - Pan Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu Włodzimierz Pamfil podsumował działania Dyrekcji. I znowu, tak jak w życiu. Były sukcesy i porażki, potężne klęski (pożary, gradacje owadów, wiatrołomy) i związane z tym wyzwania dla leśników. Wiele razy przyroda pokazała, że jest nieprzewidywalna. Faktem jest, że zmieniali się ludzie, zmieniały się nazwy instytucji, ulegały zmianie granice zasięgu terytorialnego, ale niezależnie od tego, praca wielu pokoleń leśników przyczyniła się, podobnie jak w Polsce, do wzrostu lesistości i zasobności drzewostanów w regionie.

Uroczystość 100-lecia Lasów Państwowych w Toruniu uświetnił koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Lasów Państwowych. Miło nam poinformować, że wśród występujących był członek Polskiego Towarzystwa Leśnego Koła przy Nadleśnictwie Osie - kol. Joanna Bock.   

Podsumowując, przed nami wielkie wyzwania związane ze zmianą klimatu. Jesteśmy w czasie kolejnej transformacji leśnictwa w Polsce. Wiele decyzji podejmowanych przez nasze władze, wywołuje w nas mieszane uczucia. Co będzie, czas pokaże.  Efekty obecnych decyzji będą widoczne dopiero za kilkanaście bądź nawet kilkadziesiąt lat. Dla nas najważniejsze jest to, żeby lasy trwały i za kolejne 100 lat, następne pokolenia leśników, mogły być dumne ze stanu lasów. 

Tekst: Alina Siedlecka, przewodnicząca PTL Oddział w Toruniu

Otwarcie konferencji (fot.: A. Siedlecka)


Wystąpienie prof. Andrzeja Grzywacza (fot.: J. Chłąd)


Podziękowania dla prelegentów przekazywali organizatorzy konferencji - Dyrektor RDLP w Toruniu, Włodzimierz Pamfil oraz Przewodnicząca PTL Oddziału w Toruniu, Alina Siedlecka (fot.: J. Chłąd)


Wystąpienie prof. Jerzego Szwagrzyka (fot.: J. Chłąd)


Wystąpienie Dyrektora RDLP w Toruniu (fot.: A. Siedlecka)


Koncert Reprezentacyjnej Orkiestry Lasów Państwowych z Technikum Leśnego im. Adama Loreta w Tucholi pod batutą Damiana Kolassy (fot.: J. Chłąd)


Uczestnicy konferencji (fot.: J. Chłąd)

Las Piwnicki należy do najstarszych rezerwatów przyrody na ziemi chełmińskiej. Jego ochronę zainicjował w 1924 roku prof. Adam Wodziczko (1887-1948). W wyniku jego interwencji, Wojewoda Pomorski wydał w tym samym roku zakaz prowadzenia prac zrębowych w Lesie Piwnickim.

Rezerwat został utworzony zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 sierpnia 1956 roku. Obecnie jego powierzchnia wynosi 36,95 ha i obejmuje on lasy znajdujące się w zarządzie Nadleśnictwa Toruń.

Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie wielogatunkowych zbiorowisk leśnych o cechach naturalnych, z runem charakterystycznym dla grądów, borów mieszanych i olszyn.
Większość drzewostanów rezerwatu przyrody Las Piwnicki posiada strukturę piętrową, gdzie górne piętro tworzy sosna w wieku od 150 do 200 lat i dąb w wieku 250 do 300 lat. W piętrze dolnym występuje dąb i grab. Od kilkunastu lat obserwowane jest zjawisko ustępowania sosny ze składu gatunkowego drzewostanów - intensywne wydzielanie się starodrzewu sosnowego.

Na terenie Lasu Piwnickiego przez wiele lat działała Stacja Ekologii Roślin Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podczas uroczystości, na ścianie budynku dawnej stacji odsłonięto tablice upamiętniającą profesora Adama Wodziczkę oraz wszystkich badaczy, którzy zajmowali się w swojej pracy naukowej tym niezwykłym miejscem.

Relacja z uroczystości została opublikowana na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

(Fot.: M. Stopiński, Nadleśnictwo Toruń)


(Fot.: M. Stopiński, Nadleśnictwo Toruń)
 

Tradycyjnie, pierwszego dnia (18.09) odbyło się zebranie delegatów NTL, a wieczorem – już z udziałem wszystkich gości – przyjęcie w luźnej atmosferze niemieckiej biesiady. Drugiego dnia Zjazdu odbywają się seminaria naukowe i popularno-naukowe. Pierwszym z nich jest zawsze tzw. seminarium otwierające, które tym razem poprowadził obecny Prezydent NTL – prof. Ulrich Schraml. W swoim wystąpieniu podkreślił rolę i rangę wieloletniej współpracy z PTL oraz wyraził nadzieję na jej kontynuację. Przewodniczący PTL Janusz Dawidziuk przekazał na jego ręce list gratulacyjny, w którym także zaakcentował fakt najbliższej oraz najbardziej aktywnej i rozwiniętej współpracy pomiędzy oboma towarzystwami, czego efektem są m.in. coroczne wymiany polskich i niemieckich leśników.

Seminaria odbywały się w kilku pięknych, barokowych obiektach w centrum Fuldy i podzielone zostały na następujące panele tematyczne: „Las zmian klimatu”, „Polityka leśna”, „Innowacje leśne”, „Las – dostawca usług” oraz „Gospodarka leśna”.

O tym, jak bardzo dla niemieckich leśników ważne są relacje z ich polskimi partnerami był fakt zaproszenia polskiej delegacji na specjalne, zamknięte przyjęcie w pałacu pod Fuldą, organizowane tego dnia wieczorem przez Ministra Rolnictwa Hesji Ingmara Junga (w jego kompetencji leży też leśnictwo).

Najbardziej uroczysty charakter miał trzeci dzień Zjazdu, w którym – z racji 125. jubileuszu Niemieckiego Towarzystwa Leśnego – nawiązano do, zarówno bogatej historii Towarzystwa, jak i aktualnych wyzwań stojących przed niemieckim i europejskim leśnictwem. Wśród zabierających głos gości nie zabrakło władz lokalnych, wymienionego już Ministra Rolnictwa Landu Hesji, a także Ministra Rolnictwa Republiki Federalnej, który także podkreślił wieloletnią współpracę NTL - PTL, określając ją jako unikalną w skali europejskiej. Uroczystość w barokowym anturażu okraszona była występem muzyków grających na tradycyjnych rogach.

Wydarzenie organizowane jest co dwa lata i ma bardzo uroczysty charakter, jego zasięg jest ogólnokrajowy, z akcentami międzynarodowymi. O skali i bogactwie programowym tegorocznego Zjazdu świadczyć może fakt udziału w nim ok. 800 osób, a także zorganizowanie 29 wycieczek półdniowych, 27 całodniowych oraz 2 dwudniowych! Wszystkich o charakterze turystyczno-naukowym. W uzupełnieniu, zaproponowano gościom 17 wydarzeń, które przenosiły ich do, nie związanych z leśnictwem, atrakcji regionu Rhön (pasmo górskie pochodzenia wulkanicznego z najwyższym szczytem o nazwie Wasserkuppe – 950 m n.p.m.).

Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że znaczny ciężar zorganizowania całego przedsięwzięcia spoczywał na „Junges Netzwerk Forst” – czyli oddziale „młodzieżowym” NTL.

Przewodniczący PTL Janusz Dawidziuk oraz Przewodniczący NTL Ulrich Schraml
– wręczenie listu gratulacyjnego (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


Ulrich Schraml (NTL) z listem gratulacyjnym w trakcie wystąpienia inauguracyjnego (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


Delegacja PTL (J. Dawidziuk oraz M. Ziemblicki) oraz Koordynator wymiany polsko-niemieckiej
B. Witkowski (NTL) (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


 Seminaria tematyczne w barokowych wnętrzach pałaców Fuldy (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


Przyjęcie na zaproszenie Ministra Ingmara Junga. Przemawia Prezydent Niemieckiej Rady Gospodarki Leśnej prof. Georg Schirmbeck (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


Wystąpienie Ministra Rolnictwa Hesji Ingmara Junga (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


 Wystąpienie Ministra Rolnictwa Rządu Federalnego Cema Özdemira (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


 Przykładowe roll-up`y prezentowane w trakcie Zjazdu. Po lewej: Roll-up „młodzieżówki” NTL o treści „Ponieważ las potrzebuje młodego pokolenia”. Po prawej: Roll-up NTL o treści „Jesteśmy lasem!” (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)


Roll-up prezentowany przez Lasy Państwowe Landu Hesja o treści: u góry: „Więcej lasu. Więcej człowieka.”, na dole: „Jeden las, wiele funkcji. Długofalowo myśleć, długofalowo działać. Dla lasu
i człowieka” (Fot.: Mikołaj Ziemblicki)