Opublikowano: 29.01.2024
W dniu 18 stycznia 2024 r. odbyło się w Berlinie Sympozjum UE dot. unijnej polityki leśnej i przyszłości tzw. „Zielonego Ładu”. Wydarzenie od lat organizuje Niemiecka Rada Gospodarki Leśnej, która jest tzw. organizacją parasolową, skupiającą wielu interesariuszy z obszaru leśnictwa w Niemczech, będąc przez to głosem ok 2 mln prywatnych i publicznych właścicieli lasów, przedsiębiorców leśnych, przedstawicieli przemysłu drzewnego, nauki itp. Tym razem w Sympozjum udział wzięli m.in. ministrowie leśnictwa kilku krajów UE oraz wysocy rangą politycy z Niemiec, Austrii, Węgier oraz Komisji Europejskiej.
Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych reprezentowała w trakcie Sympozjum p. Marta Nurczyńska-Dałek – p.o. Naczelnika Wydziału ds. Współpracy Międzynarodowej. Obecni byli także przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Leśnego - prof. dr hab. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki (Wiceprzewodniczący PTL) i dr inż. Mikołaj Ziemblicki (Koordynator współpracy z Niemieckim Towarzystwem Leśnym, Zastępca Przewodniczącej PTL Oddział w Toruniu). Polskiej delegacji towarzyszył (merytorycznie i językowo) przedstawiciel Niemieckiego Towarzystwa Leśnego (Koordynator współpracy z Polskim Towarzystwem Leśnym) mgr inż. Bogdan Witkowski.
Poniżej streszczenie wszystkich wystąpień w trakcie Sympozjum:
W Sympozjum w Berlinie udział wzięło ponad 200 osób z całej Europy. Mając na uwadze zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego, właściciele lasów i wysocy rangą politycy wezwali do zmiany kursu europejskiej polityki leśnej. Obejmuje to w szczególności uznanie praw właścicieli i zarządców lasów oraz uwzględnienie ich praw do różnych sposobów użytkowania lasów, jako integralnej części zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.
Przewodniczacy Niemieckiej Rady Gospodarki Leśnej - Pan Georg Schirmbeck otworzył wydarzenie stwierdzeniem: "To właśnie zrównoważona gospodarka leśna w Niemczech i u naszych europejskich przyjaciół, prowadzona przez właścicieli, zarządców lasów i wysoko wykwalifikowanych leśników, którzy myślą w kategoriach przyszłych pokoleń sprawiło, że nasze ekosystemy są tak cenne i bogate w gatunki flory i fauny. My, leśnicy, możemy sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu, ale wymaga to politycznego uznania i zrozumienia. Nieufność polityków, z jaką użytkownicy obszarów wiejskich (i leśnych) spotykają się w obecnym okresie legislacyjnym ze strony Parlamentu Europejskiego i w coraz większym stopniu - ze strony rządu niemieckiego, szkodzi nie tylko naszym lasom. Polityka, która prowadzi do paternalizmu i zaniedbywania obszarów wiejskich, szkodzi też spójności społecznej, której obecnie potrzebujemy w Europie pilniej niż kiedykolwiek. Poszukajmy wspólnie na to sposobu!". Schirmbeck podkreślił, że przyjazne dla środowiska obchodzenie się z zasobami leśnymi oraz ich ochrona stanowią integralną część gospodarki leśnej. Debaty muszą być w przyszłości zobiektywizowane, a regulacje unijne powinny być przemyślane i rozpatrywane wspólnie z użytkownikami i zarządcami terenów leśnych.
Claudia Müller, sekretarz stanu w Niemieckim Federalnym Ministerstwie Żywności i Rolnictwa, powitała gości w centrum konferencyjnym Ministerstwa i przedstawiła przegląd działań w zakresie polityki leśnej na szczeblu federalnym. Broniła wdrożenia kontrowersyjnego rozporządzenie UE, które zabrania handlu surowcami i produktami powodującymi wylesianie i degradację lasów (EUDR). i nowelizacji federalnej ustawy o lasach, jako ważnej podstawy dla lasów dostosowanych do zmian klimatu i gospodarki leśnej zbliżonej do naturalnej. Wezwała do wspólnego, wzmocnionego zaangażowania na rzecz europejskiego leśnictwa: "Nasze lasy nie kończą się na granicach państwowych. Nasze wysiłki na rzecz ochrony lasów nie mogą zatem kończyć się na granicach państwowych. Z tego powodu europejskie podejście do ochrony lasów jest uzasadnione. Jednak decyzje UE dotyczące ochrony i adaptacji lasów muszą uwzględniać specyfikę regionalną, a przede wszystkim już istniejące rozwiązania na poziomie państw członkowskich".
Dr Wolfgang Burtscher, dyrektor generalny w Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej, wyraźnie opowiedział się za zakotwiczeniem i wzmocnieniem leśnictwa w tym organie. Poinformował o ścisłym powiązaniu między rolnictwem, a leśnictwem. W samych Niemczech około 140 tys. gospodarzy rolnych jest jednocześnie właścicielami lasów, często małych i rozdrobnionych. Stanowi to około 25% prywatnej powierzchni leśnej. Burtscher podkreślił: "Zmiany klimatu i utrata różnorodności biologicznej są również wyzwaniami dla naszych lasów, którymi musimy się pilnie zająć. Nie możemy jednak zapominać o gospodarczym i społecznym znaczeniu lasów, zwłaszcza dla obszarów wiejskich. W związku z tym musimy zharmonizować aspekty ekologiczne, gospodarcze i społeczne”.
Następnie głos zabrał sekretarz stanu w węgierskim Ministerstwie Rolnictwa - dr Zsolta Feldman. Od lipca Węgry będą sprawować prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Feldman wyraził solidarność z obecnymi protestami na obszarach wiejskich w Niemczech i na Węgrzech, a w swoim przemówieniu nawiązał do sytuacji w sektorze leśnym. Podkreślił, że równowaga między zachowaniem świata, który stworzyliśmy, utrzymaniem konkurencyjności rolników i leśników oraz zabezpieczeniem zaopatrzenia UE w krajowe surowce wysokiej jakości nie może zostać zakłócona. "Rola lasów staje się coraz ważniejsza w naszym zmieniającym się świecie. W przeciwieństwie do wielu krajów na świecie, powierzchnia węgierskich lasów stale rośnie, dzięki węgierskiej polityce rozwoju. Własność lasów jest zapisana w naszej konstytucji jako skarb narodowy. Ponadto, w ciągu ostatnich czterech kadencji rząd wprowadził kilka programów mających na celu zwiększenie udziału lasów. Jestem przekonany, że dzięki współpracy i wspólnym wysiłkom między naszymi krajami i w ramach Unii Europejskiej, możemy nie tylko chronić tę wyjątkową przyrodę, ale także rozwijać ten zasób, tak aby jego ekologiczne, gospodarcze i rekreacyjne funkcje mogły przynieść korzyści również naszym dzieciom" - powiedział Feldman.
Norbert Totschnig, austriacki federalny Minister Rolnictwa, Leśnictwa, Regionów i Gospodarki Wodnej, podkreślił bliskie związki między leśnikami Niemiec i Austrii. W swoich uwagach na temat priorytetów w sektorze leśnym poinformował o sojuszu o nazwie "For Forest Group" zawartym między bogatymi w lasy krajami – tj. Finlandią, Szwecją, Słowenią i Austrią. Niemcy do niego jeszcze nie dołączyły. "Zielony Ład ma przyszłość tylko wtedy, gdy cele są wykonalne i realistyczne. Głównym celem musi być nadal aktywna gospodarka leśna. Zrównoważony rozwój w leśnictwie zawsze był naszą receptą na sukces i czyni nas konkurencyjnymi na arenie międzynarodowej. Jednocześnie chcemy wzmocnić wydajność sektora, ponieważ las to znacznie więcej niż pochłaniacz dwutlenku węgla. Przemysł leśny i drzewny oferuje alternatywne surowce dla sektora budowlanego i energetycznego, jest ważną siłą napędową dla atrakcyjnych obszarów wiejskich i zapewnia miejsca pracy. W samej Austrii około 320 tys. osób jest zatrudnionych w sektorze leśno-drzewnym. Przyszłe projekty UE, które będą ingerować w politykę leśną muszą uwzględniać specyfikę regionalną i utrzymywać cel zrównoważonego wzrostu gospodarczego" – powiedział Norbert Totschnig.
Następnie Sympozjum przybrało formę panelu dyskusyjnego, w którym udział wzięli politycy i czołowi przedstawiciele leśnictwa i ochrony przyrody. Dyskutowali na temat przyszłości „Zielonego Ładu” oraz ekonomicznej i politycznej potrzeby działań w przyszłości w tym zakresie.
Prof. dr Kai Niebert, prezes Niemieckiego Okręgu Ochrony Przyrody (DNR), wezwał do zapewnienia stabilnych warunków ramowych i zrównoważonego wykorzystania energii i zasobów materialnych w celu uczynienia lasów bardziej odpornymi na zmiany klimatu. "Europa musi nadal podążać ścieżką „Zielonego Ładu”, aby zachować i odbudować nasze ekosystemy leśne w obliczu zmian klimatu. Tylko nienaruszone (niezniszczone) ekosystemy oferują nam niezawodną podstawę dla życia i gospodarki. W tym celu potrzebujemy również stałych systemów zachęt finansowych, które w jeszcze większym stopniu uwzględniają usługi ekosystemowe lasów" - podkreślił prof. dr Niebert.
Przewodniczący Europejskiej Konfederacji Właścicieli Lasów (CEPF), Sven-Erik Hammar, podkreślił znaczenie odpowiedzialności poszczególnych krajów oraz zasady pomocniczości w ramach Unii Europejskiej na tle różnych uwarunkowań krajowych. "Lasy w UE są tak zróżnicowane, jak ich właściciele i praktyki zarządzania. Właściciele lasów najlepiej rozumieją złożoność zagadnienia. Dlatego ustalanie priorytetów z zakresie zarządzania gospodarką leśną powinno następować w oparciu o krajowe i regionalne zasady dotyczące leśnictwa. W polityce UE nie może być jednego sposobu działania dla wszystkich" - powiedział Hammar. W pozytywnym tonie podkreślił silną spójność grup interesów leśnych w UE.
Minister stanu ds. rozwoju regionalnego Saksonii Thomas Schmidt, który jest również członkiem Europejskiego Komitetu Regionów, podkreślił znaczenie wielofunkcyjnego leśnictwa, jako siły napędowej gospodarki i zatrudnienia na obszarach wiejskich. Ta siła musi być nadal wspierana. Ponadto stwierdził, że drewno pochodzące ze zrównoważonej gospodarki leśnej jest nowoczesnym, innowacyjnym, odnawialnym i przyjaznym dla klimatu materiałem budowlanym. "Musimy w jeszcze większym stopniu wykorzystywać surowiec drzewny w budownictwie, aby osiągnąć cele klimatyczne wyznaczone w Saksonii, Niemczech i UE. Dlatego też kilka lat temu uruchomiliśmy inicjatywę budownictwa drewnianego w Saksonii w celu nasilenia działań zmierzających do ochrony klimatu", podkreślił minister stanu Schmidt.
Jutta Paulus, posłanka do Parlamentu Europejskiego Partii Bündnis 90/Die Grünen (Zieloni), broniła unijnego prawa o odbudowie zasobów przyrody, które ma zostać przyjęte przez Parlament Europejski w najbliższej przyszłości. "Lasy są złożonymi i cennymi ekosystemami, podczas gdy plantacje drzew iglastych są co najwyżej dostawcami drewna. Nasza europejska gospodarka leśna musi pilnie stać się bardziej zrównoważona, jeśli chce przetrwać kryzys klimatyczny i kryzys bioróżnorodności" - stwierdziła.
Na koniec Przewodniczący Schirmbeck podziękował pomysłodawcom zorganizowania Sympozjum oraz wszystkim zgromadzonym gościom. Stwierdził, że o znaczeniu lasów i leśnictwa w Europie świadczy również udział ponad 200 ambasadorów, parlamentarzystów, naukowców i przedstawicieli administracji, leśnictwa i przemysłu drzewnego, którzy przybyli do Berlina z wielu krajów europejskich, aby wziąć udział w Sympozjum.
Schirmbeck podsumował wydarzenie następująco: "Niemal każdego dnia aparat rządowy w Brukseli i Berlinie tworzy nowe biurokratyczne i czasami całkowicie absurdalne regulacje prawne. W tym samym czasie ważne wsparcie finansowe jest ograniczane w obliczu międzynarodowej konkurencji. Te niepożądane zmiany prowadzą do utraty miejsc pracy, szkodzą całej gospodarce i dzielą społeczeństwo. Potrzebujemy moratorium na kolejne obciążenia obszarów wiejskich, jako kluczowego filaru ważnej polityki reform w Europie i Niemczech. To darmowy pakiet wspomagania koniunktury dla całego łańcucha wartości !".
Sympozjum UE organizowane przez Niemiecką Radę Gospodarki Leśnej odbywa się corocznie w celu pogłębienia wspólnego dialogu na temat zrównoważonej gospodarki leśnej w krajach europejskich oraz omówienia najistotniejszych trendów politycznych dotyczących leśnictwa.
Opracowano na podstawie komunikatu prasowego Niemieckiej Rady Gospodarki Leśnej z dnia 18 stycznia 2024 r. (tłumaczenie: Mikołaj Ziemblicki, Bogdan Witkowski).
Wspomnieć należy, że w trakcie Sympozjum, w imieniu Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych wystąpiła p. Marta Nurczyńska-Dałek, przekazując podziękowania za zaproszenie i podkreślając znaczenie podejmowanych podczas spotkania kwestii: „Lasy i leśnictwo w Europie stają dziś przed poważnymi wyzwaniami związanymi ze zmianami klimatu, potrzebą zachowania trwałości lasów i ochroną bioróżnorodności. Zmieniają się także oczekiwania społeczne wobec lasów. Wszystko to musi być uwzględnione w podejściu do nowoczesnej gospodarki leśnej i oznacza konieczność planowania i podejmowania działań adaptacyjnych w oparciu o najlepszą dostępną wiedzę i doświadczenie europejskich leśników. Dzięki takim działaniom możliwe będzie utrzymanie zdrowych, odpornych, trwałych i stabilnych ekosystemów leśnych.” – stwierdziła. Jednocześnie zadeklarowała otwartość Dyrektora Generalnego LP i zwróciła uwagę na konieczność współpracy na różnych poziomach: „Ważne jest dla nas, aby pozostać w dialogu, współpracować, wymieniać się doświadczeniami, słuchać siebie nawzajem, poszukiwać wspólnych rozwiązań, zarówno w międzynarodowym gronie leśników, jak i w dialogu ze społeczeństwem, różnymi grupami interesariuszy i politykami” – dodała, a słowa te można śmiało uznać za trafne podsumowanie Sympozjum.
Opracowanie całości:
Mikołaj Ziemblicki, Bogdan Witkowski
Zdjęcia:
Mikołaj Ziemblicki
Opublikowano: 22.12.2023
Opublikowano: 02.04.2021
APEL PTL i SITLiD o aktywne uczestnictwo Polski w dalszych pracach UE nad "Unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030".
Obecnie na szczeblu Komisji Europejskiej w ramach „Europejskiego Zielonego Ładu” tworzone są akty prawne dotyczące europejskiego leśnictwa, które w zaproponowanej formie, poprzez forsowanie modelu segregacji lasów na chronione biernie (wielkopowierzchniowo) i intensywnie produkcyjne, zdaniem wielu ekspertów i przedstawicieli naszego środowiska zdestabilizują wielofunkcyjną gospodarkę leśną w Polsce, a także zagrażają trwałości lasów, ich bioróżnorodności.
Na stronie ptl.pl pojawił się APEL do członków i sympatyków PTL o wypełnianie kwestionariuszy dotyczących:
1) Ochrony bioróżnorodności:
https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12596-Protecting-biodiversity-nature-restoration-targets/public-consultation
- termin do 5.04.2021
2) Nowej strategii leśnej Unii Europejskiej:
https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12674-Forests-new-EU-strategy/public-consultation
- termin do 19.04.2021.
Nastąpił taki moment, kiedy wykorzystując naszą wiedzę i praktykę możemy zabrać głos w kwestiach ważnych dla nas i przyszłych pokoleń. Terminy krótkie!!!!
Zachęcam do zapoznania się na http://www.ptl.pl
Alina Siedlecka
Przewodnicząca Oddziału PTL w Toruniu
Opublikowano: 14.02.2020
Autor: Mikołaj Ziemblicki
W dniach 8-12.05.2019 w Dreźnie odbył się 69. Zjazd Niemieckiego Towarzystwa Leśnego (NTL). Polskie Towarzystwo Leśne reprezentowali w tym wydarzeniu prof. Jerzy Modrzyński i Mikołaj Ziemblicki. W Zjeździe uczestniczyło łącznie około 1100 osób.
Pierwszego dnia przedstawiciele PTL uczestniczyli zarówno w walnym zebraniu członków NTL, jak i przyjęciu powitalnym. Podczas obu tych wydarzeń delegacja PTL została oficjalnie przedstawiona wszystkim zebranym i serdecznie powitana. Również w osobistych rozmowach Pan Carsten Wilke (przewodniczący NTL) zapewniał o wielkiej wadze jaką jego Towarzystwo przywiązuje do współpracy z Polskim Towarzystwem Leśnym. Warto podkreślić, że PTL jako jedyne zagranicznie towarzystwo, ma w Zarządzie Głównym NTL swojego koordynatora. Jest nim obecnie Pan Matthias Voelker.
Drugi dzień był wypełniony seminariami nawiązującymi do hasła tegorocznego Zjazdu: „Społeczeństwo i las”. Po plenarnym seminarium wprowadzającym, zakończonym dyskusją panelową, można było uczestniczyć w wybranych wcześniej seminariach tematycznych, odbywających się o oddzielnych salach, a dotyczących następujących zagadnień:
1. Społeczeństwo i las; 2. Innowacyjność w leśnictwie; 3. Lasy po klęskach; 4. Lasy
w przestrzeni kraju; 5. Lasy w Europie.
Wieczorem tego dnia delegacja PTL została zaproszona na przyjęcie wydane przez władze miasta w jednym z przepięknych, zabytkowych pałaców starówki drezdneńskiej, co było kolejną okazją do spotkań i rozmów. Nawiązane zostały m. in. kontakty
z przewodniczącym, działającej od dwóch lat sekcji młodzieżowej NTL (Junges Netzwerk Forst) – Feliksem Hofmannem, który wyraził gotowość zaprezentowania swojej sekcji na forum PTL. Obecnie sekcja ta liczy około 650 członków i ma swoje podsekcje we wszystkich oddziałach NTL.
Trzeciego dnia przed południem odbyła się najbardziej oficjalna część Zjazdu, podczas której, poza przewodniczącym NTL, przemawiali przedstawiciele władz lokalnych i krajowych najwyższych szczebli. Ogłoszono też wyniki konkursu dla młodzieży, pod hasłem „Leśna muzyka”, którego laureaci wykonali skomponowany przez siebie utwór (na fortepian, róg
i wiolonczelę), zatytułowany „Odgłosy lasu”. Po południu uczestnicy Zjazdu udali się na 26 wycieczek półdniowych, odbywających się z promieniu do ok. 100 km od Drezna, merytorycznie nawiązujących do seminariów.
Czwartego dnia uczestnicy Zjazdu wyruszyli na 29 tras całodziennych oraz 4 trasy dwudniowe (m.in. do Czech i Polski). Prof. Jerzy Modrzyński pilotował grupę 35 osób na zorganizowanej przez siebie dwudniowej trasie do Polski. Program na pierwszy dzień pobytu tej grupy został przygotowany przez Nadleśnictwa: Świeradów i Szklarska Poręba, a na dzień następny – przez Karkonoski Park Narodowy. Nad tymi przygotowaniami czuwał Przewodniczący Oddziału PTL we Wrocławiu – Jarosław Góral. Uczestnicy wycieczki bardzo wysoko ocenili dwudniowy program pobytu w Sudetach Zachodnich oraz jego realizację.
Na uwagę zasługuje doskonałe przygotowanie merytoryczne oraz organizacyjne Zjazdu, w którym uczestniczyło ponad 1000 osób. Wart podkreślenia jest także fakt udziału
w tym wydarzeniu przedstawicieli z wielu krajów Europy (część z nich miała swoje wystąpienia w trakcie seminariów), a także ranga – poprzez udział władz niemieckich szczebla centralnego oraz uznanie, jakim cieszą się leśnicy i organizowane przez nich wydarzenia
w społeczeństwie niemieckim.
Opublikowano: 30.05.2019
Najważniejszym wydarzeniem w życiu organizacyjnym lokalnych struktur Polskiego Towarzystwa Leśnego jest Walne Zebranie Sprawozdawcze Delegatów Kół. W dniu 22 lutego 2019 roku w Ośrodku Szkoleniowym w Solcu Kujawskim odbyło się takie spotkanie połączone z konferencją. W obradach wzięli udział przedstawiciele z poszczególnych Kół. Statut PTL wymaga, aby każda dziesiątka członków Koła reprezentowana była przez swego delegata.
Trochę historii
Polskie Towarzystwo Leśne jest branżowym stowarzyszeniem integrującym brać leśną. Za jeden z ważniejszych celów stawia sobie rozwój badań naukowych, powiązanie wiedzy z praktyką. Towarzystwo bierze aktywny udział w debacie nad kształtem gospodarki leśnej, m.in. w opracowaniu założeń strategii rozwojowych. Kolejnym priorytetem jest promocja edukacji, zarówno wśród leśników, jak i w całym społeczeństwie. Tradycyjną formą funkcjonowania są wykłady, odczyty, zebrania dyskusyjne, konferencje i wydawnictwa, poświęcone nie tylko bieżącym zagadnieniom. PTL stawia czoła wyzwaniom, które niosą zmiany zachodzące w otoczeniu gospodarki leśnej. Wspiera również kierownictwo Lasów Państwowych w zakresie ekspertyz i oceny strategicznych dokumentów.
Konferencja z bogatym programem
Zaraz po otwarciu obrad przez Przewodniczącą Zarządu Oddziału kol. Alinę Siedlecką głos zabrał Zastępca Dyrektora RDLP w Toruniu ds. ekonomicznych - Pan Roman Dobrzyński. Skupił się na aktualnych relacjach gospodarki leśnej z otoczeniem. Rośnie nacisk społeczny, postulatów których autorami są ekolodzy i przedstawiciele nauki. Głoszone są mniej lub bardziej szczytne idee, ich autorzy mają różne wizje, ale najczęściej nie znają praktyki. Jest oczekiwanie na wypełnianie rozmaitych funkcji lasu, pojawia się koncepcja wyłączenia lasów „naturalnych” z produkcji. Lasy prowadzone wg zrównoważonych zasad gospodarki będą pod kontrolą społeczną, zaś produkcję surowca w głównej części zapewniać będą plantacje drzew. Jedną form nacisku na gospodarkę leśną jest certyfikacja dobrych praktyk przez instytucje międzynarodowe. Dyrektor życzył zebranym owocnych obrad i trafnych wniosków.
Porządek Walnego
Walne Zebranie poprowadziła kol. Alina Siedlecka - Przewodnicząca Zarządu Oddziału. Przywitała zebranych i zaproponowała program konferencji i porządek Walnego Zebrania Delegatów.
Następnie 6 nowych kandydatów wstępujących do PTL otrzymało z rąk kierownictwa Zarządu Oddziału odznaki wraz z legitymacjami. Od tej chwili młodzi ludzie podejmować będą w swoich jednostkach zorganizowaną działalność na rzecz Stowarzyszenia. W kolejnym punkcie programu 3 zasłużonych członków, tj. kolegów Lecha Jończyka, Mieczysława Olewnika (z Koła przy Nadleśnictwie Włocławek) i Piotra Borkowskiego (z Koła przy Nadleśnictwie Golub-Dobrzyń), wyróżniono odznakami honorowymi.
Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej odczytała przewodnicząca Komisji Rewizyjnej kol. Magdalena Kokosza, potwierdzając tym samym prawidłowe gospodarowanie finansami. W dalszej części Przewodnicząca oddała głos sekretarzowi Zarządu - kol. Dariuszowi Gidaszewskiemu. Poinformował, że na sali obecnych jest 41 delegatów z formalnym prawem głosu. Skupił się na prezentacji aktualnego stanu osobowego Oddziału, statystykach członkowskich w poszczególnych kołach. Przekazał m.in. że liczba członków toruńskiego Oddziału nieco się zmniejszyła i na dzień 31 grudnia 2018 r. wynosiła 340 osób, w tym 41 kobiet, zrzeszonych w 19 kołach. W ostatnim okresie sprawozdawczym ubyło 18, przybyło zaś 29 członków. Zarząd Oddziału liczy 9 członków, Komisja Rewizyjna to trzyosobowy zespół.
Następnie Sekretarz Oddziału kontynuował swoją wypowiedź, omawiając w sposób syntetyczny wykonanie zadań i przedsięwzięć w jednostkach, przedstawił sukcesy i dorobek członków PTL w 2018 roku. Członkowie brali udział w lokalnych przedsięwzięciach o charakterze kulturowym i edukacyjnym. Aktywność działaczy Stowarzyszenia wynikała z bieżącego kalendarza stałych imprez, współpracy z samorządami, placówkami oświatowymi, NGOs oraz mediami. Sporo z nich miało również osiągnięcia w zakresie publikacji w wydawnictwach publicznych i branżowych. Były również wyjazdy techniczne jednostek, prezentowano liczne referaty, Pośród najważniejszych działań podkreślił wkład członków PTL w zbiorowym wysiłku leśników na rzecz usuwania skutków klęski z 2017 roku. Ogromny wysiłek przy porządkowaniu uszkodzonych powierzchni, przywracaniu zasobów leśnych i szereg towarzyszących inicjatyw, są wspólnym dorobkiem. Staraniem LP, w tym PTL podejmowano również przedsięwzięcia włączające mieszkańców, społeczność lokalną, w pracach odnowieniowych. Szereg powierzchni celowo urządzanych jest pod względem infrastruktury turystycznej i edukacyjnej pod hasłem „Solidarni z klęską”. Uspołecznienie tego procesu polegało na wpisywaniu nowych nasadzeń w społeczno - gospodarczy rozwój regionu. Innym obszarem, gdzie członkowie koncentrowali swą aktywność to obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę.
Liczne inicjatywy jednostek powiązane były z obchodami organizowanymi przez samorządy. Lokalne działania polegały najczęściej na udziale w uroczystościach przy pomnikach bohaterów, symbolicznym sadzeniu drzew, marszach i manifestacjach mieszkańców.
Plan pracy na 2019 rok
Zbudowany został na podstawie przedsięwzięć zaplanowanych przez Koła. Są to głównie działania związane z kontynuacją programów edukacyjnych, udziale w imprezach cyklicznych, pracą nad rozpoczętymi projektami. Z uwagi na kalendarz historycznych wydarzeń związanych z odzyskiwaniem niepodległości przez poszczególne miasta i regiony, uroczystości rozłożone są w czasie i będą przebiegać aż do 2020 roku. Pośród przyszłych zamierzeń będzie na pewno udział w ogólnopolskiej akcji upamiętnienia 100-lecia niepodległości. Koła toruńskiego Oddziału zgłosiły własne projekty, najczęściej będą to nowe nasadzenia lasu albo symbolicznie – pojedynczych drzew, które pozostaną jako świadkowie obchodzonej rocznicy. Miejsca takie - opatrzone pamiątkową tablicą, czy obeliskiem będą pięknym gestem rocznicowym. Do wykorzystania są 3 roll’upy z logo PTL-u oraz tegorocznymi hasłami przewodnimi. Będą wyraźnym znakiem naszego udziału w tych przedsięwzięciach. Przewodnicząca poinformowała, że wydano piękną publikację pt. „Leśnicy dla Niepodległej”. Pamiątkową książkę otrzyma każdy członek PTL w podziękowaniu za wkład w rocznicowe obchody.
Kol. A. Siedlecka w ramach planu pracy na br poinformowała o propozycji Nadleśnictwa Gołąbki ogłoszenia konkursu edukacyjno – historycznego „Las znaczony krzyżami”, adresowany do szkół, stowarzyszeń, ZHP i innych. W naszych lasach rozproszone są pomniki, obeliski, pamiątkowe krzyże, tabliczki, kamienie, upamiętniające walkę o niepodległość, poległych, straconych, potyczki, lokalne wydarzenia, itp. Jedne są zadbane, odwiedzane, inne zapomniane, generalnie niezinwentaryzowane, w jednostkach znajduje się tylko wycinkowa ewidencja. Dotarcie do takich miejsc, opis wydarzeń związanych z upamiętnieniem, zasług mieszkańców regionu dobrze wpisuje się w obchody 100. rocznicy niepodległości. Zgodnie z regulaminem konkursu, autorzy złożą materiały opisujące pamiątkowe miejsce, fotografie, zaproponują wnioski o potrzebie ochrony i edukacyjnego wykorzystania. Po zebraniu materiałów, rozstrzygnięciu konkursu, można będzie opublikować najciekawsze prace.
Przewodnicząca poinformowała o planowanym w 2019 roku 119 krajowym zjeździe krajowym Towarzystwa na terenie RDLP w Szczecinku. Temat przewodni – „Wyzwania wielofunkcyjnej gospodarki leśnej wobec oczekiwań przemysłu i środowisk ekologicznych”. Przedmiotem obrad mają być zagadnienia: leśnictwo a przemysł drzewny, leśnictwo jako dyscyplina naukowo – zawodowa, gospodarka leśna w strategii ochrony przyrody, Różnorodność i aktualność tematów, specyfika pomorskich jednostek, wzbudza zainteresowanie nie tylko członków PTL.
Twardo trzymamy się programu
W następnym punkcie powołano komisję skrutacyjną ds. wyboru delegatów na tegoroczny zjazd krajowy, który odbędzie się we wrześniu 2019 roku. Wyłoniono 9 delegatów oraz kilka osób na listę rezerwową na wypadek konieczności losowego uzupełnienia delegacji Oddziału.
Kol. Waldemar Wencel - główny specjalista SL Pełnomocnik Dyrektora ds. zagospodarowania klęski, w swym wystąpieniu porównał aktywność bratnich organizacji branżowych, SITLiD i PTL. Na terenie toruńskiej dyrekcji z czasem coraz bardziej widoczna stała się działalność leśników pod szyldem PTL. Liczba członków SITLiD zmalała do ok. 50 osób, wykrusza się wskutek zmian kadrowych, ich działalność koncentruje się głównie na szkoleniach i wydawnictwach technicznych. Mówca ubolewał obecnie nad małym zainteresowaniem medialnym klęski z 2017 roku, która powoli przechodzi w zapomnienie. W chwili tragedii prasa, radio i TV mocno prezentowały temat szkód, ludzkich tragedii, zmian w krajobrazie leśnym regionu Pomorza, Pałuk i Kujaw. Dziś coraz mniej mówi się o wysiłku ludzi lasu w porządkowaniu zniszczonych powierzchni, stratach nie tylko krajobrazowych, ale i przyrodniczych. Temat w przestrzeni publicznej prawie nie istnieje, powoli zapominane są obrazy tragedii. Obecnie jesteśmy na etapie nie mniej pracochłonnym, wymagającym zaangażowania poważnych sił i środków. Koncepcyjny wysiłek dotkniętych jednostek skupia się na wielkopowierzchniowym zagospodarowaniu klęski. Przykładowo w Nadleśnictwie Rytel należy odnowić ok. 5 tys. ha lasu. Rozmiar zadań do wykonania niespotykany w powojennej historii polskiego leśnictwa! Mówca podkreślił nie tylko wysiłek, ale i kreatywność leśników. Na przykładzie Nadleśnictwa Runowo podawał przykłady adoptowania nowych rozwiązań, również zagranicznych doświadczeń, w uproduktywnieniu powierzchni. Ogromny poligon doświadczalny weryfikuje niejedne zasady hodowli lasu, różnorodność sposobów zagospodarowania powierzchni. W przyszłości należałoby je wykorzystać do codziennych praktyk.
PTL i SITLiD planuje jesienną konferencję na terenie Borów Tucholskich. Oprócz podsumowania pracy zamierza zainteresować świat nauki i media dorobkiem leśników. Tematy będące przedmiotem prac zespołu w niewielkim stopniu są wykorzystywane przez naukowców w badaniach i dociekaniach na stabilnością leśnych ekosystemów wobec zmian klimatycznych. Im więcej uczestników, sposobów uspołecznienia, medialnego nagłośnienia, tym lepiej dla lasów na przyszłość. Tym bardziej, że wielkoobszarowe klęski nie są uwzględnione, uregulowane w procedurach postępowania, działaniach profilaktycznych, hodowli i ochronie zasobów leśnych.
Sesja referatowa
W ostatniej części konferencji wystąpiło trzech prelegentów. Najpierw kol. Alina Siedlecka zaprezentowała cele i zadania PTL, historię Oddziału w Toruniu.
Następnie kol. Jan Fiderowicz zaprezentował temat „Wilk w Puszczy Bydgoskiej i jego wpływ na populacje dziko żyjących zwierząt kopytnych”. Swoje wystąpienie urozmaicił multimedialną prezentacją, scharakteryzował złożony problem obecności drapieżników w naszych lasach. Prelegent skupił się na upadkach wilków wskutek kolizji drogowych, kłusownictwa i innych wydarzeń losowych. W ciągu okresu 2005 - 2018 zarejestrował 30 przypadków śmierci pod kołami samochodów. Statystyka pokazuje, że najczęściej są to 2-letnie osobniki obojga płci. Spora presja wilka na ten region związana jest z powrotem na obszary, gdzie kiedyś był obecny, połączeniem z korytarzami migracyjnymi. Jednak rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej, fragmentacja siedlisk, powoduje liczne kolizje z interesami człowieka. Drapieżnik do funkcjonowania watahy potrzebuje przestrzeni życiowej, spokoju w środowisku. We współczesnym świecie nie jest to jednak możliwe. Nagromadzenie obaw wśród okolicznej ludności, stereotypowa wiedza na temat gatunku i jego roli w ekosystemie, wymaga bliższego poznania. Udział ludzi świata nauki, doświadczonych leśników i myśliwych w edukacji, gwarantuje odpowiedni poziom wiedzy, rozwianie wątpliwości. Odczuwamy wyraźne zainteresowanie społeczne, lęki związane z obawami przed wilkiem. Brak wiadomości i historyczne zaszłości powodują, że wiele stereotypów niesłusznie obciąża tego drapieżnika. Nacisk na aktywne zarządzanie jego ochroną był jednym z wniosków konferencji. Sprawa jest złożona, wymaga opracowania strategii zarządzania populacją tego gatunku, w oparciu o naukowe rozpoznanie dynamiki rozwoju, szlaków migracyjnych oraz tendencji na przyszłość.
Ostatnim punktem konferencji było wystąpienie kol. Mieczysława Gawrona zatytułowane „Edukacja leśna społeczeństwa – fakty i mity o lasach”. Przez lata nazbierało się ich niemało. Jedne bolą, drugie dziwią, inne zastanawiają, właściwie to wszystkie powinny niepokoić. Spadek notowań wizerunkowych organizacji LP jest na pewno związany z konfliktem wokół statusu Puszczy Białowieskiej, aktywności organizacji ekologicznych na rzecz innych rozwiązań, nacisków medialnych.
Do zaskakujących poglądów funkcjonujących w publicznym obiegu jest pogląd, iż Lasy Państwowe są jednostką budżetową, znajdują się w strukturze państwowych finansów. Podczas, gdy zgodnie z obowiązująca ustawą o lasach oraz rozporządzeniem w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym LP, utrzymują się wyłącznie z własnych przychodów.
Wieloletni wysiłek edukacyjny leśników rozmija się również efektami w zakresie elementarnej wiedzy o zmianach powierzchni leśnej na mapie Polski. Od II wojny lesistość kraju zwiększyła się o 10%, dziś dochodzimy do 30% lesistości kraju. Podczas spotkań, konkursów i publicznych wypowiedzi za dużo jest twierdzeń, że lasów w Polsce ubywa. Pogląd rozmijający się kompletnie z tym co widać wokół, dowód na siłę złych stereotypów!
Podobną siłę rażenia ma zjawisko zaśmiecania lasów. Leśnicy od lat, wspólnie z mediami, stowarzyszeniami, organizacjami ekologicznymi, nagłaśniają zjawisko, biorą udział w licznych akcjach sprzątania, poruszają temat przy każdej okazji. Efektów jednak nie widać, śmieci w lasach nie ubywa. Każdy z nas może zaobserwować porzucone opakowania i odpady na parkingach, przy drogach. Śmiało można powiedzieć, że znaczą drogi podróżujących. Coś niedobrego dzieje się z ludźmi, którzy opacznie traktują otwartość leśników, zaproszenie do odwiedzania naszych lasów, pobyt na łonie natury.
Prelegent poddał pod dyskusję, czy na pewno nasze starania, edukacyjna aktywność są dobrze adresowane, skutecznie przekazywane. Prawdopodobnie tematyka naszych zajęć, warsztatów i ćwiczeń terenowych są nadmiernie rozbudowane, za dużo prezentowanych zagadnień. Pewnie z nadgorliwości, chęci zaimponowania przyrodniczymi tematami, nasza oferta jest najzwyklej w świecie przeładowana. Doświadczenia dydaktyczne w procesie nauczania wskazują jednak na ograniczoną percepcję słuchaczy, możliwość przyswajania zaledwie kilku kluczowych tematów. Wnioski na przyszłość nasuwają się same
Zamiast zakończenia
Na koniec obrad walnego zebrania prowadząca spotkanie kol. Alina Siedlecka podziękowała wszystkim za aktywny udział, zachęciła do dalszej pracy i jeszcze raz podziękowała pracę na rzecz PTL. Tradycyjnie dokonała oficjalnego zamknięcia obrad i zaprosiła wszystkich na posiłek.
Walne zebranie postawiło przed członkami toruńskiego Oddziału PTL kolejne zadania, wyzwania mobilizujące zarówno do kontynuacji pracy na powierzchniach klęskowych, jak i na pozostałym obszarze. Czas pokaże, które plany i działania będą powodem do chluby, dorobkiem na kolejny okres sprawozdawczy. Wyznaczenie zadań przez Zarząd Oddziału jest nie tylko realizacją statutowych obowiązków, ale miarą aktywności członków Polskiego Towarzystwa Leśnego.
Konferencji towarzyszyła wystawa zdjęć motyli autorstwa kol. Jana Fiderewicza i grafiki autorstwa kol. Krzysztofa Szafkowskiego. Kolegom – leśnikom gratulujemy wspaniałej pasji i dziękujemy za podzielenie się swoimi dokonaniami.
Tekst i fot. Józef Popiel
